Lực lượng Hải quan tăng cường phòng chống gian lận thương mại XNK cuối năm


(CHG) Tình hình gian lận thương mại trong lĩnh vực xuất nhập khẩu (XNK) tiếp tục phức tạp do nhu cầu tăng cao trong dịp cuối năm, nhất là dịp Tết Nguyên đán. Tổng cục Hải quan vừa hướng dẫn, yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố thực hiện thống nhất việc dừng đưa hàng qua khu vực giám sát và kiểm tra tra hàng hóa chuyển cửa khẩu bằng máy soi container nhằm phòng tránh gian lận thương mại.
Lực lượng Hải quan tăng cường đưa hàng hoá qua máy soi tránh gian lận thương mại.
Gian lận thương mại trong lĩnh vực XNK gia tăng.
Trong những năm gần đây, các đối tượng buôn lậu thường tổ chức các đường dây vận chuyển hàng lậu một cách rất bài bản và quy mô ngày càng lớn, tính chất ngày càng phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng, nhiều địa bàn. 
Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết: Các đối tượng thường lợi dụng chính sách đối với cư dân biên giới để gom hàng tập kết tại nhiều địa điểm ở khu vực biên giới; lợi dụng cư dân, người lao động khu vực biên giới nghèo khó và ít am hiểu pháp luật, để thuê tham gia vận chuyển và gắn trách nhiệm của họ khi vận chuyển hàng lậu.
Theo ông Nguyễn Hùng Anh – Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu: Các tỉnh biên giới giáp Trung Quốc có nhiều cửa khẩu thông thương, có đường biên giới dài, địa hình hiểm trở, nhiều đường mòn, lối tắt dễ dàng cho các chủ đầu nậu lợi dụng cư dân biên giới xuất, nhập cảnh trái phép vận chuyển thuê hàng lậu, hàng cấm thẩm thấu vào nội địa. Thủ đoạn buôn lậu ngày càng tinh vi, áp dụng nhiều công nghệ hiện đại, hình thành những đường dây liên tỉnh, xuyên quốc gia, móc nối giữa trong và ngoài nước một cách chặt chẽ để đưa hàng lậu vào sâu trong nội địa tiêu thụ.
Những tháng cuối năm, tình hình nhu cầu XNK gia tăng kèm theo đó là dấu hiệu gian lận thương mại cũng tăng cao. Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan đã có phương án kiểm tra cụ thể, đặc biệt, tăng cường đầu tư máy móc hiện đại, lắp đạt tại cửa khẩu và giao các cục hải quan quản lý, vận hành để thực hiện việc soi chiếu container..
Bên cạnh đó, các đơn vị hải quan cửa khẩu cũng sẽ chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn thu thập thông tin, tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các khu vực đường mòn lối mở biên giới nhằm ngăn chặn, phát hiện, bắt giữ những trường hợp có hành vi vi phạm; tuyên truyền, giáo dục cho người dân các quy định của pháp luật trong công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Trong dịp giáp Tết, ngành Hải quan sẽ thanh tra, kiểm tra chuyên ngành tập trung vào các mặt hàng cấm như: pháo nổ, các mặt hàng liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm, mặt hàng tiêu dùng phụcvụ nhu cầu Tết của người dân…
Ngoài ra, lực lượng hải quan tiếp tục phát huy tốt vai trò của cơ chế Ủy ban liên hợp về biên giới trên đất liền Việt – Trung và Ủy ban hợp tác quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt – Trung; thực hiện tốt các văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền giữa hai nước; nâng cao mức độ hợp tác về các biện pháp tiện lợi hóa thông quan; tăng cường quản lý, giữ gìn trật tự xã hội, an ninh khu vực biên giới; tiếp tục thúc đẩy việc mở và nâng cấp các cặp cửa khẩu, áp dụng các biện pháp tiện lợi hóa thông quan, tạo thuận lợi cho phát triển của khu vực biên giới hai nước.
Ảnh minh hoạ.
Xác định dấu hiệu khi dừng đưa hàng XNK qua khu vực giám sát
Để thực hiện tốt các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chống buôn lậu, gian lận thương mại những tháng cuối năm. Tổng cục Hải quan vừa hướng dẫn, yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố thực hiện thống nhất việc dừng đưa hàng qua khu vực giám sát và kiểm tra hàng hóa chuyển cửa khẩu bằng máy soi container.
Theo đó, về việc dừng đưa hàng qua khu vực giám sát hải quan, đối với hàng xuất khẩu, thực hiện theo quy định tại Điều 52d Thông tư số 39/2018/TT-BTC ngày 20/4/2018 của Bộ tài chính, sửa đổi, bổ sung Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015.
Đối với hàng nhập khẩu, trường hợp có thông tin hàng hóa nhập khẩu là hàng cấm nhập khẩu, tạm ngừng nhập khẩu hoặc có chứng cứ về sai phạm thì thực hiện theo quy định tại Điều 52d nêu trên. 
Trường hợp có thông tin nghi vấn, vi phạm thì chi cục hải quan nơi lưu giữ hàng hóa không tạm dừng đưa hàng qua khu vực giám sát; chi cục hải quan nơi lưu giữ hàng hóa thông báo cho chi cục hải quan nơi đăng ký tờ khai biết, thông qua đường dây nóng để quyết định việc thay đổi hình thức, mức độ, địa điểm triểm tra, thiết lập tiêu chí rủi ro (nếu cần) hoặc quyết định kiểm tra sau thông quan theo quy định.
Về trách nhiệm xác định vi phạm, xử lý vụ việc và báo cáo, hướng dẫn của Tổng cục Hải quan cho biết, khi ra quyết định dừng đưa hàng qua khu vực giám sát, chi cục trưởng chi cục hải quan phải xác định cụ thể các dấu hiệu vi phạm, căn cứ trên kết quả đánh giá thông tin có sẵn được thu thập theo quy định; trường hợp lô hàng có nhiều container thì phải xác định cụ thể số hiệu container nghi vấn cần kiểm tra. Chỉ yêu cầu người khai hải quan xuất trình các container có nghi vấn để kiểm tra.
Đối với các cục hải quan tỉnh, thành phố đã được trang bị máy soi, việc kiểm tra được thực hiện bằng máy soi, sau đó, nếu xác định hàng hóa có vi phạm thì mới thực hiện mở kiểm tra thủ công.  
Đối với các cục hải quan tỉnh, thành phố chưa được trang bị máy soi, việc kiểm tra thực hiện theo quy định tại Quyết định số 3272/QĐ-TCHQ ngày 24/11/2020 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về việc ban hành Quy định kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng máy soi container, trên cơ sở luồng hàng hóa di chuyển để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.
Đối với hàng hóa nhập khẩu vận chuyển từ cửa khẩu nhập, đến địa điểm kiểm tra của chi cục hải quan ngoài cửa khẩu để làm thủ tục, kiểm tra hải quan phải thực hiện niêm phong, kẹp chì và giám sát hải quan theo quy định. Các địa điểm kiểm tra phải được cơ quan hải quan công nhận, đáp ứng yêu cầu về kiểm tra, giám sát hải quan theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng giao Cục Giám sát quản lý về hải quan phân tích hiệu quả việc dừng đưa hàng qua khu vực giám sát và việc kiểm tra hàng hóa chuyển cửa khẩu bằng máy soi, tham mưu lãnh đạo Tổng cục chỉ đạo, điều chỉnh mức độ soi chiếu, đối tượng dừng đưa hàng qua khu vực giám sát để đảm bảo giảm thời gian thực hiện thủ tục hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp và đảm bảo hiệu lực, hiệu quả quản lý.
 
Doanh nghiệp có thể sử dụng các dịch vụ giám định để xác định tên gọi, mã số hàng hóa theo Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam áp dụng cho việc khai báo hải quan.
Tổng cục Hải quan, điều 26, Luật Hải quan quy định: “ Khi phân loại hàng hóa, phải căn cứ hồ sơ hải quan, tài liệu kỹ thuật và các thông tin khác có liên quan đến hàng hóa xuất nhập khẩu để xác định tên gọi, mã số của hàng hóa theo Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam”.
Tại Điều 18 Thông tư 38/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định: “Người khai hải quan được sử dụng kết quả giám định, phân tích của các tổ chức có chức năng theo quy định của pháp luật để khai các nội dung có liên quan đến tên hàng, mã số, chất lượng, chủng loại, số lượng và các thông tin khác liên quan đến lô hàng xuất nhập khẩu.
Người khai hải quan được sử dụng kết quả phân tích, phân loại của lô hàng đã được thông quan trước đó để khai tên hàng, mã số cho các lô hàng tiếp theo có cùng tên hàng, thành phần, tính chất lý hóa, tính nắng, công dụng, nhập khẩu từ cùng một nhà sản xuất trong thời hạn 3 năm kể từ ngày có kết quả phân tích phân loại; trừ trường hợp quy định của pháp luật làm căn cứ ban hành thông báo kết quả phân tích, phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu được sửa đổi, bổ sung, thay thế”.