Khắc phục vấn nạn hàng giả, hàng nhái trong tình hình mới: Lời giải từ những giải pháp công nghệ

Nguyễn Thế Tiệp - Phó viện trưởng Viện Kỹ thuật Chống hàng giả 27/01/2023 15:00:00

(CHG) Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái, thực phẩm bẩn, thực phẩm tẩm hóa chất không rõ nguồn gốc đang được bán tràn lan trên thị trường trong thời gian qua, người dân quay cuồng trong “bão thông tin” về nguồn gốc sản phẩm, làm thế nào để trở thành nhà tiêu dùng thông thái?

Tem sử dụng mã QR-code biến đổi tem truy xuất nguồn gốc, xác thực một lần và bảo hành điện tử.

Gỡ nút thắt của vấn nạn hàng giả, hàng nhái
Làm thế nào để bảo vệ mình và gia đình mình? Nhà sản xuất chân chính hoang mang vì nạn hàng giả hàng nhái, thị phần bị chia sẻ với chính hàng giả, hàng nhái, quyền sở hữu trí tuệ bị xâm phạm trắng trợn… Nhà chức trách, nhà sản xuất, cộng đồng người tiêu dùng đang ở thế hoang mang tột độ, thiếu lòng tin vào sản phẩm hàng hóa mà đặc biệt là nông sản…
Làm thế nào để trang bị cho chính mình một thẻ bài để có thể đi đến mọi nơi, một lá chắn hay khiên đỡ trước “bão táp” gian lận thương mại, nhãn mác và làm giả sản phẩm, câu hỏi như xoáy vào mỗi chúng ta hàng bao lâu nay, nghiên cứu ra bộ giải nhằm khắc phục được các vấn nạn trên luôn là đề tài nóng, được toàn xã hội quan tâm tìm lời giải. Vì vậy, đã có nhiều giải pháp đã được nghiên cứu thành công, nhưng hầu hết mới chỉ có thể đảm bảo ở một mức độ nhất định.
Để có thể khắc phục vấn đề này một cách toàn diện và hiệu quả, chúng ta cần một giải pháp tổng thể và toàn diện, bao gồm triển khai giải pháp kỹ thuật khả thi đi đôi với nó là các chính sách pháp luật chế tài đủ mạnh. Bên cạnh đó là cần sự tuyên truyền đến từng người dân nhằm nâng cao ý thức, nhận thức về phòng và chống các hoạt động gian lận thương mại.
Đặc biệt, một trong các giải pháp kỹ thuật khả thi có thể nhắc đến đó là “Giải pháp quản lý chuỗi cung ứng, minh bạch thông tin về sản phẩm” của Công ty CP Công nghệ và Truyền thông Smart Life. Có thể nói, giải pháp này mang tính căn cơ, cốt lõi và toàn diện để có thể tháo gỡ những nút thắt cho vấn nạn này, nhất là cho ngành nông sản Việt Nam.

Tem rượu (chất liệu giấy, mực và bảo mật tàng hình).

Những giải pháp công nghệ phổ biến
Sau đây là một số giải pháp công nghệ chống làm giả sản phẩm và gian lận thương mại đã được triển khai phổ biến trên thị trường trong thời gian gần đây.
Tem chống hàng giả bằng công nghệ Hologram (công nghệ quang khắc, in không dùng mực): Tem này được làm bằng chất liệu decal nhựa nilon. Hình ảnh các con tem được thiết kế hoa văn trên phần mềm máy tính, sau đó được chuyển đến máy in để in bằng công nghệ quang khắc. Các tia sáng của máy in sẽ chiếu lên mề mặt của tem để khắc các hình thù hoa văn theo thiết kế. Các hoa văn được khắc lên bề mặt lớp nilon chính là các rãnh có độ nông sâu trên lớp bề mặt tấm decal này, qua đó mọi người có thể nhìn thấy hình ảnh hoa văn óng ánh của tem theo độ phản chiếu của ánh sáng.
Tem Hologram có lợi thế là giá rẻ, sao chép khó, nhưng hạn chế là có thể bị làm nhái dễ dàng mà người tiêu dùng không thể nhận ra được do không có tem chính bản để so sánh.

Tem Hologram (công nghệ in quang khắc).

Tem chống giả thông thường: Là những loại tem mà nhà sản xuất kết hợp nhiều công nghệ như vật liệu giấy đặc chủng, vật liệu mực in, công nghệ thiết kế bảo mật bằng các nhận diện ẩn hoặc tàng hình. Điển hình cho công nghệ này được áp dụng cho sản xuất tem rượu, tem thuốc lá hoặc cao cấp hơn là công nghệ sản xuất tiền các loại. Tuy nhiên, trên thực tế như chúng ta đã thấy tiền cũng vẫn có thể bị làm giả một cách tinh vi, khó có thể phân biệt bằng các biện pháp nhận diện thông thường. Đặc biệt, các loại tem này thường có chi phí sản xuất cao, khả năng sao chép hoặc bị làm nhái khá dễ dàng, người sử dụng khó nhận biết được tem chính bản hoặc tem nhái do không biết đặc điểm nhận dạng của tem chính bản.
Tem điện tử thông minh: Là chỉ chung cho các loại tem mà có thể xác thực được tính chính danh của mã tem thông qua hệ thống điện tử. Tem điện tử bao gồm các loại tem in trên chất liệu giấy có sử dụng mã số biến đổi Qr-code (soi quét mã bằng các ứng dụng như điện thoại thông minh hoặc thiết bị chuyên dụng để xác thực), tem SMS (cào để lấy dãy mã số bí mật nhắm tin để xác thực), tem sử dụng công nghệ RFID (sử dụng máy đọc tín hiệu điện hoặc tần số để xác thực) hoặc một số loại tem dùng công nghệ mã số mã vạch và từ tính khác… Hầu hết các loại tem này đều có tính bảo mật cao, khả năng phát hiện mã tem bị làm giả dễ dàng nhờ hệ thống quản lý mã tem thông qua hệ thống phần mềm xác thực điện tử về tính sở hữu, hành trình đường đi của mã tem theo thời gian và địa điểm mà sản phẩm xuất hiện…
Hệ thống tem điện tử cần có hai phần chính đó là tem điện tử gắn trên sản phẩm (vật mang dữ liệu - là đường link để dẫn đến kho cơ sở dữ liệu có lưu trữ mã tem này) và hệ thống phầm mềm để lưu trữ các thông tin về lô tem đã phát hành ra và nhận diện, xác thực tính sở hữu hoặc hình trình, địa điểm của một mã tem duy nhất xuất hiện ở đâu, thậm chí là số lượng người đã kiểm tra xác thực mã tem.
Nhìn chung giải pháp sử dụng tem điện tử mang lại độ tin cậy khá cao do mỗi một mã tem là một mã định danh duy nhất, tuy nhiên, chi phí cho hệ thống tem điện tử đang ở mức cao. Ngày nay, tem điện tử thông dụng và khả thi nhất chính là hệ thống tem điện tử thông minh, có sử dụng mã QR code biến đổi. Công nghệ này có ưu thế là giá thành sản xuất tem thấp, không kén chất liệu in ấn, dữ liệu truy xuất rất phong phú, người kiểm tra chỉ cần điện thoại thông minh là có thể kiểm tra được tính chính thống của mã tem. Tem điện tử thông minh được áp dụng rộng rãi cho ứng dụng truy xuất nguồn gốc, chống làm giả tem, bảo hành điện tử, quảng bá sản phẩm...
Trên thực tế có nhiều phương pháp chống làm giả sản phẩm, nhưng theo phân tích ở trên thì biện pháp chống làm giả sản phẩm và gian lận thương mại khả thi nhất tại thời điểm hiện tại chính là giải pháp kết hợp giữa tem gắn trên sản phẩm (vật mang dữ liệu) và hệ thống phần mềm quản lý mã tem (hệ thống quản lý tem điện tử thông minh). Với đặc tính là xác thực đa tầng, có thể cập nhật thông tin bổ sung cho sản phẩm theo vị trí, chuyển sở hữu, thay đổi trạng thái sản phẩm… và có thể kiểm tra xác thực mã sản phẩm một cách dễ dàng bằng các thiết bị soi quét thông dụng như điện thoại thông minh thì đây là một giải pháp khả thi nhất hiện nay.
Hệ thống quản trị chuỗi cung ứng điện tử: Là giải pháp kết hợp giữa quản lý giám sát từ khâu tổ chức sản xuất, lưu thông phân phối, quản lý sản phẩm và hệ thống quản lý sinh mã tem. Đây là một nền tảng quản lý dữ liệu dùng chung mà trên đó cho phép tất cả các tác nhân tham gia chuỗi cung ứng có thể kết nối chia sẻ và thu thập dữ liệu lên hệ thống này. Hệ thống cho phép Khai báo định danh - Thu thập và quản lý dữ liệu - Xác thực thông tin - Kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống từ tất cả các khâu trong chuỗi cung ứng với nhau thành một thể thống nhất.
Giải pháp này có thể giúp cho nhà sản xuất, nhà quản trị chuỗi cung ứng, nhà quản lý và người tiêu dùng nắm bắt thông tin về sản phẩm một cách kịp thời, minh bạch thông tin sản phẩm ở tất cả các khâu và kiểm soát toàn chuỗi một cách dễ dàng khiến cho khó có thể đưa các sản phẩm ngoài luồng vào hệ thống. Thông qua hệ thống này, chúng ta có thể quản lý được một cách toàn diện hơn, người tiêu dùng cũng có cơ hội để tiếp cận với các sản phẩm chính hãng trên hệ thống minh bạch.

phản hồi

Còn lại: 1000 ký tự

cùng chuyên mục

Tiền Giang: Công an phát hiện 19.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu

(CHG) Ngày 13/11/2024, trao đổi với PV, Công an tỉnh Tiền Giang cho biết vừa tạm giữ đối tượng vận chuyển 19.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu…

Xem chi tiết

Phúc Vinh-Đình Tiến

Đắk Nông: Phát hiện và xử phạt cửa hàng kinh doanh quần áo giả mạo nhãn hiệu Adidas

(CHG)Vừa qua, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 3 đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Cơ sở kinh doanh quần áo may sẵn tại thị trấn Đắk Mâm, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông về hành vi trưng bày, bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu Adidas đang được bảo hộ tại Việt Nam với số tiền xử phạt là 10.000.000 đồng, đồng thời buộc tiêu hủy toàn bộ 119 sản phẩm quần áo giả mạo nhãn hiệu Adidas.

Xem chi tiết

phi vũ, phúc vinh

Đắk Lắk: Công an huyện Ea Súp phát hiện, tạm giữ đối tượng mua bán giấy phép lái xe giả

(CHG) Công an huyện Ea Súp (tỉnh Đắk Lắk) cho biết, lực lượng chức năng vừa phát hiện, bắt quả tang đối tượng mua giấy phép lái xe giả về bán cho người dân.

Xem chi tiết

phúc vinh-phi vũ

Cục Quản lý thị trường tỉnh Đắk Nông thực hiện kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả các tháng cuối năm

(CHG) Cục QLTT Tỉnh Đắk Nông triển khai thực hiện Kế hoạch số 476/KH-QLTTĐNo Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả các tháng cuối năm 2024; dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.Nhằm đảm bảo ổn định thị trường hàng hóa trên địa bàn toàn Tỉnh.

Xem chi tiết

Minh Khuê

Đà Nẵng: Xử phạt 02 cửa hàng trưng bày để bán hàng giả mạo nhãn hiệu

(CHG) Lực lượng chức năng thành phố Đà Nẵng kiểm tra đột xuất 02 cửa hàng kinh doanh có hành vi trưng bày bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu và xử phạt 24 triệu đồng.

Xem chi tiết