Để xử lý bất cập ở 8 dự án BOT giao thông cần 11.710 tỷ đồng ​

(CHG) Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), đơn vị vừa thực hiện rà soát tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ, qua đó phát hiện 8 dự án BOT cần phải xử lý bất cập với số vốn ngân sách Nhà nước gần 11.710 tỷ đồng.

8 dự án BOT bất cập do đâu?

Theo Bộ GTVT, 8 dự án BOT cần xử lý bất cập gồm: Trạm thu phí La Sơn-Túy Loan (dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả); trạm thu phí Bỉm Sơn (hoàn vốn cho đường vành đai phía Tây TP Thanh Hóa đoạn Km0-Km6); trạm thu phí Km1747 (dự án BOT đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148-Km1763+610); trạm thu phí T2 (dự án BOT cải tạo, nâng cấp quốc lộ 91 đoạn Km14-Km50+889); trạm thu phí quốc lộ 3 (dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên-Chợ Mới và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 3 đoạn Km75-Km100); trạm thu phí cầu Thái Hà (dự án BOT đầu tư xây dựng công trình cầu Thái Hà vượt sông Hồng trên đường nối hai tỉnh Thái Bình và Hà Nam với đường cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình); dự án BOT quốc lộ 26; dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc theo hình thức hợp đồng BOT.

Nhìn nhận tại 8 dự án BOT trên, Bộ GTVT cho rằng, việc chưa được thu phí hoặc đã thu phí nhưng bị sụt giảm doanh thu chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân khách quan, không thể lường trước (như là sự kiện bất khả kháng), hoặc do thay đổi chính sách pháp luật từ phía cơ quan Nhà nước. Theo các quy định tại hợp đồng dự án BOT, trường hợp xảy ra tình huống bất khả kháng làm ảnh hưởng đến việc thu phí hoặc doanh thu thu phí, Bộ GTVT có trách nhiệm báo cáo cấp có thẩm quyền để hỗ trợ cho nhà đầu tư đảm bảo việc thu hồi vốn và lợi nhuận theo hợp đồng và thanh toán, bồi thường các khoản chi phí do nhà đầu tư đã thực hiện, được xác định thông qua kiểm toán.

Cả nước hiện có 62 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, trong đó có 8 dự án đang tạm dừng thu phí.

“Nếu xét về giải pháp tổng thể để xử lý vướng mắc, bất cập tại các dự án BOT trên cần bố trí vốn ngân sách Nhà nước khoảng 11.710 tỷ đồng”, lãnh đạo Bộ GTVT cho hay. Đối với vốn Nhà nước thanh toán cho nhà đầu tư để chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, hiện nay, Luật Đầu tư công không có quy định cho phép bố trí vốn đầu tư công để thanh toán cho nhà đầu tư khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Do vậy, lãnh đạo Bộ GTVT cho biết để có cơ sở thực hiện cần phải báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

Theo báo cáo của Bộ GTVT, tính đến cuối năm 2021, cả nước đã huy động khoảng 706.000 tỷ đồng đầu tư 222 dự án hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công-tư (PPP), trong đó các dự án đầu tư theo hình thức BOT chiếm khoảng 53,6% (119 dự án với tổng vốn hơn 388.000 tỷ đồng). Từ năm 2018, Bộ GTVT đã nỗ lực phối hợp với các bộ, ngành và địa phương, các nhà đầu tư và các cơ quan liên quan thực hiện rà soát tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ, đánh giá bất cập và lựa chọn giải pháp xử lý phù hợp với điều kiện cụ thể của từng trạm thu phí.

Đến nay, Bộ GTVT đã xử lý vướng mắc, bất cập tại 14 trạm thu phí. Các trạm thu phí sau khi xử lý vướng mắc đã nhận được sự đồng thuận của người sử dụng dịch vụ, tình hình an ninh trật tự, an toàn giao thông đã được bảo đảm, công tác thu phí hoàn vốn cơ bản ổn định. Bộ GTVT giao Vụ Đối tác công-tư trong tháng 5/2022 phải có báo cáo chi tiết các trạm BOT trình Thủ tướng Chính phủ để thống nhất giải pháp tháo gỡ, xử lý.

Các ngân hàng thương mại cũng sẽ e ngại cho vay

Mới đây, tham dự buổi làm việc của Phó Thủ tướng  Lê Văn Thành với Bộ GTVT,  ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mong muốn Phó Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quyết liệt thực hiện chủ trương và những giải pháp của Chính phủ để giải quyết các vấn đề liên quan đến BOT. Theo ông Tú, nếu giải quyết được vấn đề BOT sẽ giải quyết được vấn đề rất lớn của đất nước hiện nay đó là nguồn lực đầu tư cho các công trình hạ tầng. Nếu không xử lý sớm, dứt điểm những tồn tại của BOT sẽ phải tiếp tục sử dụng nguồn ngân sách để đầu tư, trong khi chủ trương của Chính phủ là xã hội hoá đầu tư các hạ tầng. Ông Tú cho hay, ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng sẽ e ngại cho vay vào lĩnh vực này trong thời gian tới và cũng không thể sử dụng ngân sách Nhà nước mãi được. Vấn đề BOT là cấp thiết và quan trọng cần phải tập trung giải quyết”.

Ngoài ra, theo ông Tú, hiện còn rất nhiều dự án BOT đang gặp khó khăn, vướng mắc cần xử lý. Chính phủ cần quan tâm đến các dự án khác, nếu không sẽ có dự án phải chuyển nợ xấu khiến doanh nghiệp càng khó khăn vì không thể huy động nguồn lực vốn từ đâu khác. Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đề nghị, Bộ GTVT cùng các cơ quan liên quan phải khẩn trương rà soát, lên phương án giải quyết nhằm tháo gỡ, bồi hoàn cho doanh nghiệp, không thể để doanh nghiệp đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng làm BOT phải phá sản vì không thu được phí.

Trước đó, thông tin từ Tổng cục Đường bộ Việt Nam, cả nước hiện có 62 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, trong đó có 8 dự án đang tạm dừng thu phí. Như vậy, chỉ còn 54 dự án BOT đang thu phí hoàn vốn. Tổng số thu phí năm 2021 là hơn 11.000 tỷ đồng.

• phản hồi

• cùng chuyên mục