(CHG) Ngày 21/6/1925, tờ báo Thanh Niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập đã chính thức ra đời, đánh dấu sự khai sinh của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Từ đó đến nay, 100 năm đã trôi qua, một thế kỷ của bản lĩnh, dấn thân, sáng tạo và đồng hành cùng dân tộc. Nhìn lại chặng đường vẻ vang ấy, chúng ta không chỉ tri ân những người làm báo qua các thời kỳ mà còn thấy rõ vai trò của báo chí trong việc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và chấn hưng đất nước trong thời kỳ mới.

Nhà báo cách mạng quốc tế Nguyễn Ái Quốc.
Tờ báo đầu tiên, khởi nguồn của ánh sáng cách mạng
Cách đây một thế kỷ, giữa bối cảnh nước mất, dân nô lệ, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã cho ra đời báo Thanh Niên, tờ báo đầu tiên truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, soi đường cho cách mạng. Đây không chỉ là tờ báo in thông thường, mà là vũ khí sắc bén về tư tưởng, lý luận, giúp giác ngộ một thế hệ thanh niên yêu nước, hun đúc tinh thần giải phóng dân tộc.
Từ Thanh Niên, phong trào báo chí cách mạng lan rộng khắp ba miền. Những tờ báo như Tiền Phong, Cứu Quốc, Sự Thật, Quân đội nhân dân, Nhân Dân… lần lượt ra đời, đóng vai trò trung tâm trong việc truyền bá tư tưởng cách mạng, củng cố lòng tin, đoàn kết toàn dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập, thống nhất và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Cách đây một thế kỷ, giữa bối cảnh nước mất, dân nô lệ, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã cho ra đời báo Thanh Niên, tờ báo đầu tiên truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, soi đường cho cách mạng.
Trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đội ngũ nhà báo cách mạng đã thực sự là những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng. Không quản gian khổ, hiểm nguy, họ bám sát thực địa, lăn xả vào mặt trận để ghi lại những hình ảnh chân thực, truyền cảm hứng và sức mạnh cho nhân dân.
Phóng viên cũng là chiến sĩ, họ đã có mặt ở những nơi ác liệt nhất: trận địa Điện Biên Phủ, đường Trường Sơn, chiến dịch Hồ Chí Minh, chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”... Những bài viết, bức ảnh, cuốn phim thời sự không chỉ truyền lửa cho tiền tuyến mà còn thức tỉnh lương tri nhân loại về chính nghĩa của dân tộc Việt Nam. Họ không chỉ phản ánh hiện thực, mà còn góp phần làm nên lịch sử.
Sau ngày đất nước thống nhất, báo chí tiếp tục là lực lượng xung kích trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng đời sống mới, tuyên truyền đường lối đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Báo chí góp phần phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, cổ vũ những điển hình tiên tiến, đấu tranh chống tiêu cực và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
100 năm, bản lĩnh vượt thời đại
Sự bùng nổ của công nghệ số, mạng xã hội và các nền tảng truyền thông mới đã mở ra cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức. Báo chí ngày nay không còn là “người đưa tin độc quyền”, mà là người làm chủ thông tin, dẫn dắt công luận, định hướng xã hội. Trước biển thông tin đa chiều, đôi khi hỗn loạn và bị bóp méo, báo chí cách mạng vẫn giữ vững bản lĩnh, trung thành với sứ mệnh khai sáng, phục vụ nhân dân.
Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập sâu rộng, báo chí trở thành cầu nối giữa Việt Nam và thế giới, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Những chiến dịch truyền thông thành công về du lịch, sản phẩm quốc gia, hình ảnh lãnh đạo đất nước đã chứng minh vai trò to lớn của truyền thông chiến lược trong phát triển kinh tế, xã hội.
Trong thời đại công nghệ 4.0, vai trò của báo chí không chỉ là “đưa tin nhanh” mà còn là “đưa tin đúng, tin sạch, có chiều sâu, có tầm nhìn”. Chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí không chỉ là áp dụng kỹ thuật mới, mà là thay đổi tư duy làm báo. Báo chí đã chuyển mình, từ "báo chí truyền thống" sang "truyền thông đa nền tảng", từ "cung cấp thông tin" sang "tạo dựng giá trị thông tin".

Báo chí vừa phản biện, vừa định hướng, vừa đấu tranh, luôn trong khuôn khổ đạo đức nghề nghiệp và pháp luật.
Đội ngũ nhà báo không chỉ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng mà còn tiến tới làm chủ công nghệ, thích nghi với các mô hình truyền thông mới như podcast, video ngắn, dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI)...
Cùng với đó là nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trước sự chống phá ngày càng tinh vi, đa dạng. Báo chí vừa phản biện, vừa định hướng, vừa đấu tranh, luôn trong khuôn khổ đạo đức nghề nghiệp và pháp luật. Nhà báo không thể làm “anh hùng bàn phím” hay “giật tít câu view”, mà là “người thợ của sự thật”, người kể chuyện công bằng và tử tế.
Nhân kỷ niệm 100 năm, chúng ta không thể không nhắc đến những nhà báo tiêu biểu đã cống hiến cả đời cho nghề, cho dân tộc: Từ những cây bút gạo cội như Trường Chinh, Tố Hữu, Hữu Thọ, Thép Mới... đến những phóng viên trẻ hôm nay đang ngày đêm tác nghiệp ở các vùng sâu, vùng xa, nơi thiên tai, dịch bệnh, vùng biên giới, hải đảo...
Không thể quên những nhà báo đã ngã xuống trong chiến tranh, hay giữa thời bình khi làm nhiệm vụ. Họ đã hy sinh để mang lại ánh sáng sự thật. Những giải thưởng báo chí quốc gia, giải Búa liềm vàng hay giải báo chí về xây dựng Đảng không chỉ là phần thưởng nghề nghiệp, mà là sự ghi nhận của xã hội đối với những đóng góp thầm lặng, kiên cường của người làm báo.
Bởi vậy, kỷ niệm 100 năm không phải là cái kết cho một chặng đường, mà là điểm khởi đầu cho một hành trình mới, đầy thử thách và cơ hội. Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, những xung đột thông tin, cạnh tranh chiến lược, chiến tranh nhận thức… đòi hỏi báo chí cách mạng phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, giữ vững định hướng cách mạng và hiện đại hóa công cụ, nội dung, tư duy.
Báo chí cần tiếp tục là lực lượng tiên phong trong bảo vệ lợi ích quốc gia, giữ gìn văn hóa dân tộc, phản ánh trung thực tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, phát hiện và lan tỏa cái đẹp, cái đúng, cái tích cực. Báo chí phải góp phần nuôi dưỡng niềm tin, cổ vũ tinh thần sáng tạo, dấn thân, khởi nghiệp của lớp trẻ và hơn thế nữa góp phần kiến tạo một xã hội minh bạch, công bằng, văn minh.
Một trăm năm báo chí cách mạng Việt Nam là một chặng đường vàng son, ghi dấu sự lớn mạnh không ngừng của nền báo chí dưới sự lãnh đạo của Đảng. Những người làm báo hôm nay và mai sau có quyền tự hào, nhưng cũng cần tự soi lại mình, làm mới mình để xứng đáng với truyền thống, niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Trên hành trình mới, báo chí cách mạng vẫn sẽ là “ánh sáng dẫn đường”, là “diễn đàn của nhân dân”, là “vũ khí sắc bén” và là “bạn đồng hành trung thành” của dân tộc Việt Nam trong sự nghiệp dựng xây đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
23