(CHG) - Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 có hiệu lực từ ngày 01/8/2024 (theo Luật số 43/2024/QH15) với nhiều thay đổi, hứa hẹn sẽ tác động mạnh mẽ tới thị trường bất động sản (BĐS). Trong đó, việc thay đổi về mức thuế áp dụng cũng đang nhận được nhiều quan tâm rất lớn từ các chuyên gia kinh tế.
Thuế bất động sản “một lần nữa” được cân nhắc
Tháng 9 vừa qua, Bộ Xây dựng đã có Công văn 5333/BXD-QLN gửi Văn phòng Chính phủ báo cáo tình hình giá bất động sản. Theo đó, Theo đó, cơ quan này cho biết sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời. Đề xuất của Bộ Xây dựng được đưa ra trong bối cảnh giá bất động sản, nhà ở liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay.
Theo chuyên gia Savills, thuế BĐS là công công cụ tài chính thường xuyên được thảo luận trong khung pháp lý của các nước trên thế giới (Ảnh: Bảo Lan)
Lãnh đạo Bộ Tài Chính cũng cho biết Bộ Tài chính hoàn toàn đồng tình với đề xuất đánh thuế người có nhiều bất động sản để tránh đầu cơ, đảm bảo thị trường phát triển minh bạch, ổn định.
Vấn đề đánh thuế bất động sản đã được đưa ra cân nhắc và trao đổi trong nhiều năm qua. Không chỉ Việt Nam, theo một nghiên cứu mới công bố gần đây của Savills Impacts về vấn đề khả năng chi trả nhà ở của người dân ở nhiều quốc gia trên thế giới, các chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp khác nhau nhằm điều tiết thị trường cũng như đảm bảo sự phát triển ổn định của thị trường nhà ở. Một trong những giải pháp thường được thực hiện là áp dụng thuế.
Bình luận về vấn đề này, bà Cao Thị Thanh Hương, Quản lý Cấp cao Bộ phận Nghiên cứu Savills cho biết thuế bất động sản là công công cụ tài chính thường xuyên được thảo luận trong khung pháp lý của các nước trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển trong đó có Việt Nam. Hiện tại, chủ sở hữu BĐS ở Việt Nam không phải chi trả thuế tài sản trong khi khung thuế/phí chuyển nhượng thuộc nhóm thấp nhất thế giới.
Một giải pháp để bình ổn giá nhà
Trong một Báo cáo nghiên cứu mới đây của Savills Việt Nam cho thấy, tại các đô thị lớn như Tp.HCM và Hà Nội, thị trường nhà ở hiện nay thiếu hụt nguồn cung giá hợp lý khi thị phần phân khúc này đã giảm từ 60% năm 2016 xuống chỉ còn 35% năm 2024, căn hộ sơ cấp dưới 2 tỷ đồng biến mất hoàn toàn.
Nhu cầu lớn về nhà ở của đối tượng có thu nhập trung bình ngày càng gia tăng nhưng thị trường đang thiếu hụt phân khúc nhà ở cho đối tượng này (Ảnh: Bảo Lan).
Bà Cao Thị Thanh Hương – Quản lý cấp cao Bộ phân nghiên cứu của Savills Việt Nam cho rằng, với giá nhà không ngừng tăng như hiện nay, thì một hộ gia đình có thu nhập trung bình và có thể tiết kiệm tối đa 40% thu nhập mội tháng, thì cũng cần hơn 30 năm để có thể mua một căn nhà với điều kiện giá nhà không tiếp tục tăng.
“Nhưng với diễn biến gia tăng liên tục của của thị trường, thì việc sờ hữu nhà là phi thực tế. Điều này sẽ khiến cho bình đẳng xã hội gia tăng và tiềm ẩn mầm mống bất ổn an sinh về lâu dài”. Bà Cao Thị Thanh Hương phân tích.
Trước thực trạng đó, Chính quyền TP.HCM và Hà Nội cũng đã có những chính sách cấp bách được điều chỉnh, để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển nhà ở xã hội, nhằm đáp ứng nhu cầu bức thiết về nhà ở của người dân ngày càng tăng.
Theo đó, TP.HCM đã đặt mục tiêu cung cấp 35.000 căn nhà ở xã hội đến năm 2025 và Hà Nội là 8.000 căn. Đồng thời, cân nhắc áp dụng các biện pháp như thuế BĐS thứ 2, nhằm tối ưu hóa nguồn lực và điều tiết thị trường.
Ở góc độ lý thuyết, bà Cao Thị Thanh Hương cho biết đây là công cụ hữu hiệu với 3 chức năng nổi bật: (1) thuế BĐS giúp gia tăng nguồn thu ngân sách để tái đầu tư và an sinh xã hội và (2) là chức năng kiểm soát nguồn tài nguyên quốc gia thông qua việc gia tăng nghĩa vụ tài chính với các hộ thu nhập cao đang sử dụng nhiều tài nguyên (nhà – đất).
Thứ (3), so với các sắc thuế chủ lực khác như thuế doanh nghiệp, thực thể tính thuế ở đây là bất động sản khiến cá nhân khó trốn thuế, sắc thuế bất động sản cũng không cần cạnh tranh hay bị giới hạn bởi các hiệp định quốc tế, do đó dễ dàng hơn cho các cơ quan quản lý hoạch định nguồn thu ngân sách dự kiến.
Tuy nhiên, theo chuyên gia này thì để thực hiện áp thuế tài sản, chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng kĩ thuật, công cụ tính thuế, đặc biệt là minh bạch và số hóa toàn bộ dữ liệu bất động sản dân cư trở thành rào cản lớn nhất, Chính phủ Việt Nam cần nguồn tài chính lớn, sự quyết liệt tới cùng và công tác phối hợp lâu dài của liên bộ chức năng.
Bên cạnh đó, “việc xác định giá trị giao dịch chính xác, minh bạch hóa các giao dịch, cũng như xác định rõ ràng quyền sở hữu là những vấn đề nan giải. Bên cạnh đó, việc xác định mức thuế hợp lý cũng là một bài toán cần giải quyết để vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách, vừa không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành bất động sản, vốn có mối liên kết chặt chẽ với nhiều ngành kinh tế khác”. Chuyên gia Savills kết luận.
0