Phát huy nguồn lực thanh niên trong chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Bắc Giang

Bài báo nghiên cứu "Phát huy nguồn lực thanh niên trong chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Bắc Giang" tại TS. Hà Văn Sỹ (Trường Đại học Công đoàn) thực hiện.

• Hiện đại hóa văn phòng gắn với chuyển đổi số
• Nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ khách hàng trong quá trình chuyển đổi số tại các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam
• Chuyển đổi số trong kinh doanh: cơ hội, thách thức và mô hình đề xuất

TÓM TẮT:

Đội ngũ thanh niên ở Bắc Giang có nhiều tiềm năng sáng tạo và đổi mới, có vai trò quan trọng trong việc tạo ra giải pháp cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Để phát huy nguồn lực này, cần tạo ra một môi trường hỗ trợ và khuyến khích sự tham gia của thanh niên trong các hoạt động số hóa. Điều này bao gồm việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo về công nghệ thông tin và kỹ năng số, cùng với việc tạo ra cơ hội cho họ tham gia vào các dự án và hoạt động sáng tạo. Bài viết nghiên cứu phân tích vai trò nguồn lực thanh niên, thực trạng nguồn lực thanh niên, đồng thời đề xuất đưa ra những giải pháp hiệu quả trong việc phát huy nguồn lực thanh niên trong chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.

Từ khóa: nguồn nhân lực, nguồn lực thanh niên, thanh niên, chuyển đổi số, tỉnh Bắc Giang.

1. Đặt vấn đề

Đảng ta đã khẳng định, nguồn lực con người là nguồn lực cơ bản, có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển bền vững của xã hội. Đây là “nguồn lực của mọi nguồn lực” là “tài nguyên của mọi tài nguyên”, là nhân tố bảo đảm quan trọng bậc nhất đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thế kỷ thứ XXI. Nói tới nguồn lực con người ở Việt Nam, không thể không nói đến nguồn lực chủ yếu là nguồn lực thanh niên, thanh niên Việt Nam chiếm hơn 50% lao động xã hội và gần 29% dân số. Họ được đào tạo một cách cơ bản và khá toàn diện, do đó nguồn lực thanh niên giữ một vị trí quan trọng và có vai trò đặc biệt trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước hiện nay, cũng như trong tương lai.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi rất cao ở thanh niên vốn trí tuệ và trình độ phát triển con người về mọi mặt và sự thích ứng, đáp ứng công nghệ số hiện nay. Chính vì vậy, lực lượng thanh niên cần phải được bồi dưỡng rèn luyện, vì đây là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành công của đất nước nói chung và tỉnh Bắc Giang nói riêng. Bên cạnh những ưu điểm và mặt tích cực, thanh niên cần phải ra sức khắc phục những hạn chế và khuyết điểm của mình như học vấn, văn hóa, khoa học kỹ thuật về công nghệ mới hiện nay không đáp ứng được yêu cầu phát triển và trở thành tụt hậu. Vì vậy, cần phải xây dựng được một cơ chế thích hợp và một hệ giải pháp thống nhất và đồng bộ nhằm khai thác phát huy tiềm năng về mọi mặt của lực lượng thanh niên. Việc phát huy nguồn lực thanh niên hiện nay đang là vấn đề có tính thời sự đặc biệt trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Chính vì lý do đó, nghiên cứu phát huy nguồn lực thanh niên trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có ý nghĩa rất lớn và thiết thực, mang tính cấp thiết trong bối cảnh hiện nay.

2. Kết quả nghiên cứu

2.1. Vai trò của nguồn lực thanh niên trong công nghệ 4.0

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhiều lần nhấn mạnh: Thanh niên tiêu biểu cho sự phát triển tương lai của đất nước, là người tiếp sức cho cách mạng. Người cho rằng “hồi sinh” dân tộc trước hết phải “hồi sinh” thanh niên.

Thanh niên là lực lượng xã hội có khả năng tốt nhất để lĩnh hội và làm chủ kiến thức khoa học hiện đại, công nghệ tiên tiến, là nguồn lực rất quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thanh niên có khả năng thích ứng và đáp ứng với yêu cầu mới của thời đại, thế hệ trẻ ngày nay phải tiến bộ phát triển trong khoa học công nghệ, văn hóa Việt Nam.

Sáng tạo và đổi mới: Thanh niên thường mang đến sự sáng tạo và ý tưởng mới mẻ trong lĩnh vực công nghệ. Họ có thể phát triển ứng dụng mới, thiết kế sản phẩm tiên tiến, hoặc tạo ra giải pháp công nghệ thông tin mới để giải quyết các vấn đề xã hội và kinh doanh.

Kỹ năng công nghệ: Thanh niên thường có khả năng nắm bắt công nghệ nhanh chóng và linh hoạt. Họ có thể là những chuyên gia về các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, học máy, blockchain, Internet of Things (IoT) và nhiều hơn nữa.

Startup và doanh nghiệp nhỏ: Thanh niên thường là những doanh nhân khởi nghiệp sáng tạo và họ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các doanh nghiệp công nghệ mới. Họ có thể sử dụng công nghệ 4.0 để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới, từ đó tạo ra cơ hội việc làm và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

Giáo dục và đào tạo: Thanh niên có thể giúp tăng cường việc sử dụng công nghệ trong giáo dục và đào tạo. Họ có thể phát triển các ứng dụng giáo dục, nền tảng học trực tuyến và các công cụ hỗ trợ học tập sử dụng công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo và thực tế ảo.

Xã hội và phát triển bền vững: Thanh niên có thể sử dụng công nghệ 4.0 để đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường. Họ có thể phát triển các ứng dụng và công nghệ để giải quyết vấn đề khẩn cấp như biến đổi khí hậu, y tế, giáo dục và nhiều vấn đề khác. Tóm lại, thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và phát triển công nghệ 4.0 thông qua sự sáng tạo, kỹ năng công nghệ, khởi nghiệp, giáo dục và việc làm xã hội. Đây là những yếu tố quan trọng giúp xã hội tiến bộ và phát triển trong thời đại số hóa.

2.2. Thực trạng nguồn lực thanh niên trên địa bàn tỉnh Bắc Giang

Trong những năm qua, với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Giang đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, môi trường đầu tư liên tục được cải thiện, số dự án đầu tư vào tỉnh tăng mạnh cả về số lượng lẫn chất lượng, số doanh nghiệp thành lập mới liên tục tăng. Trong xu thế phát triển chung của cả tỉnh, cơ hội để thanh niên lập nghiệp và khởi nghiệp ngày càng thuận lợi, trở thành doanh nhân thành đạt đang là ước muốn, mục tiêu phấn đấu của rất nhiều bạn trẻ. 

Bảng 1. Dự án thanh niên tham gia các cuộc thi khởi nghiệp năm 2021

Nguồn: Tỉnh đoàn Thanh niên Bắc Giang

Cơ cấu lao động thanh niên: Hiện nay, tỉnh Bắc Giang có dân số khoảng 2 triệu người, trong đó có khoảng 1,1 triệu người trong độ tuổi lao động. Trên địa bàn tỉnh có 01 trường đại học, 05 trường cao đẳng nghề, 06 trường trung cấp nghề và 25 trung tâm, cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Đến hết năm 2023, tỷ lệ lao động qua đào tạo của Tỉnh đạt 76%, tỷ lệ lao động có bằng cấp chứng chỉ đạt 33% (cao hơn bình quân chung của cả nước 5,5%)... Trung tâm dịch vụ việc làm của Tỉnh có khả năng kết nối, cung ứng cho doanh nghiệp trong tỉnh trên 25.000 lao động/năm.

Theo số liệu từ Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Giang, năm 2017, số doanh nghiệp thành lập mới có người đại diện theo pháp luật nằm trong độ tuổi thanh niên (từ 18 đến 35 tuổi) là 687 doanh nghiệp trên tổng số 1.255 doanh nghiệp, chiếm 55% tổng số doanh nghiệp thành lập mới của cả tỉnh. Qua đó có thể thấy, các đoàn viên thanh niên đang rất lạc quan với môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh và với tinh thần xung kích, sáng tạo, dám nghĩ dám làm của tuổi trẻ, các đoàn viên thanh niên đang là lực lượng tiên phong trong việc lập nghiệp, khởi nghiệp, phát triển kinh kế làm giàu cho bản thân, gia đình và xã hội.

Vấn đề di cư lao động: do ảnh hưởng của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, rất nhiều thanh niên phải rời bỏ quê hương tới các thành phố lớn, các khu công nghiệp để kiếm sống bằng việc làm công nhân cho các nhà máy, xí nghiệp, khiến cho không ít vùng nông thôn vắng bóng thanh niên, chỉ còn lại người già và trẻ con, thiếu sức lao động sản xuất. Điều này gây nhiều khó khăn cho việc tổ chức đoàn kết, tập hợp thanh niên, duy trì các hoạt động của tổ chức đoàn thanh niên tại khu vực nông thôn.

Nhiều năm trở lại đây, thực hiện chủ trương, chính sách của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, tổ chức Đoàn, Hội Liên hiệp thanh niên các cấp trong tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp như: tổ chức các hoạt động truyền thông về khởi nghiệp; tìm kiếm và phát triển ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp trong thanh niên; tư vấn, hỗ trợ thông tin, kiến thức, kỹ năng cho thanh niên khởi nghiệp... Tuy nhiên, nguồn tài chính cho thanh niên lập nghiệp, khởi nghiệp hiện nay còn thiếu và khó tiếp cận. Đa số thanh niên khởi nghiệp thiếu tài sản đảm bảo, việc tiếp cận các kênh huy động truyền thống như vay vốn tại ngân hàng thương mại là điều hết sức khó khăn. Đối với các nguồn vốn ưu đãi qua Ngân hàng chính sách xã hội, các đoàn viên thanh niên chưa phải là chủ hộ gia đình cũng khó tiếp cận các nguồn vốn này. Hơn nữa, trong các chương trình tín dụng ưu đãi của Ngân hàng chính sách xã hội, cơ cấu vốn bố trí cho vay Giải quyết việc mới đáp ứng được một phần rất nhỏ nhu cầu vay vốn của nhân dân. 

Bảng 2. Thanh niên khởi nghiệp tham gia dự án giai đoạn 2022-2023

STT	Tên dự án	Loại dự án	Mức hỗ trợ
1	Nuôi, nhân giống, phân phối baba thương phẩm	Nuôi, nhân giống, phân phối baba thương phẩm	Hỗ trợ tham gia các cuộc thi  Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023
2	Nuôi, nhân giống cá chình. Kinh doanh, phân phối cá chình giống và thương phẩm	Nuôi, nhân giống cá chình. Kinh doanh, phân phối cá chình giống và thương phẩm	Hỗ trợ tham gia các cuộc thi Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023
3	Sản xuất và kinh doanh các sản phẩm tinh dầu thiên nhiên chế biến từ phụ phẩm nông, lâm nghiệp	Sản xuất và kinh doanh các sản phẩm tinh dầu thiên nhiên chế biến từ phụ phẩm nông, lâm nghiệp	Hỗ trợ tham gia các cuộc thi, Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023
4	Sản xuất, phân phối tủ bảo quản bưởi diễn	Sản xuất, phân phối tủ bảo quản bưởi diễn	Hỗ trợ tham gia các cuộc thi, Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023, Hỗ trợ vay vốn với mức vay 200 triệu đồng
5	Trồng và phân phối măng tây với phương pháp hữu cơ	Trồng và phân phối măng tây với phương pháp hữu cơ	Hỗ trợ tham gia các cuộc thi  Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023
6	Nông trại Cao Lan Farmstay định hướng sản xuất	Nông trại Cao Lan Farmstay định hướng sản xuất	Hỗ trợ tham gia các cuộc thi, Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023, Hỗ trợ vay vốn với mức vay 200 triệu đồng
7	Ứng dụng đường vải thiếu trong lên men sản xuất chất tẩy rửa sinh học	Ứng dụng đường vải thiếu trong lên men sản xuất chất tẩy rửa sinh học	Hỗ trợ tham gia Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023 và đạt giải nhì
8	Tương Liên Chung	Tương Liên Chung	Hỗ trợ tham gia Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang năm 2023 Đã hỗ trợ vay vốn 100tr đồng nguồn thanh niên khởi nghiệp
9	Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị đo đạc phụ vụ hoạt động cảnh báo sớm lở đất	Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị đo đạc phụ vụ hoạt động cảnh báo sớm lở đất	Hỗ trợ tham gia Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Bắc Giang  năm 2023
10	Phim trường trong nhà chụp ảnh cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ	Phim trường trong nhà chụp ảnh cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ	Tham dự Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năm 2022
11	Mô hình trồng và trải nghiệm hái dâu tây tại vườn	Mô hình trồng và trải nghiệm hái dâu tây tại vườn	Tham dự Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năm 2023

Nguồn: Báo cáo về vốn hỗ trợ thanh niên Bắc Giang khởi nghiệp năm 2022-2023

Cơ hội hướng nghiệp và đào tạo nghề ở Bắc Giang còn có những hạn chế nhất định, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ đang phát triển. Việc tìm kiếm thông tin và tư vấn nghề nghiệp có thể khó khăn cho các thanh niên.

Chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thị trường lao động: có thể xuất hiện sự không phù hợp giữa những chương trình đào tạo được cung cấp và nhu cầu thực tế của thị trường lao động, gây ra tình trạng thất nghiệp hoặc việc làm không phù hợp với năng lực và sở thích của thanh niên.

Chương trình Hỗ trợ và tư vấn nghề nghiệp: có thể cần cải thiện hơn về các dịch vụ hỗ trợ và tư vấn nghề nghiệp cho thanh niên ở Bắc Giang, giúp họ hiểu rõ hơn về lựa chọn nghề nghiệp và phát triển kỹ năng cần thiết để tham gia vào thị trường lao động.

Do vậy, việc bố trí vốn tín dụng ưu đãi dành riêng để hỗ trợ thanh niên Bắc Giang khởi nghiệp là một việc làm thiết thực, cần thiết, nhằm huy động các nguồn lực để đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ thanh niên làm kinh tế và khởi nghiệp sáng tạo.

2.3. Một số giải pháp phát huy nguồn lực thanh niên

Thứ nhất, giáo dục và đào tạo: Cung cấp các chương trình học bổng, tài trợ học phí và hỗ trợ về học tập, phát triển nghề nghiệp cho thanh niên. Khuyến khích sự phát triển kinh tế địa phương để tạo ra cơ hội việc làm cho thanh niên sau khi họ hoàn thành học vấn hoặc từ khi họ quyết định tham gia vào lĩnh vực lao động. Đào tạo và phát triển kỹ năng: Tổ chức các chương trình đào tạo và hội thảo về kỹ năng khởi nghiệp, quản lý doanh nghiệp và các kỹ năng mềm khác như giao tiếp, quản lý thời gian, và giải quyết vấn đề. Đây là nhóm giải pháp then chốt, vừa có ý nghĩa cơ bản, lâu dài, vừa mang tính bức xúc trước mắt.

Thứ hai, tạo điều kiện hỗ trợ cho khởi nghiệp: cung cấp hỗ trợ tài chính và tư vấn cho các thanh niên muốn khởi nghiệp bằng cách thiết lập các chương trình tài trợ, quỹ hỗ trợ khởi nghiệp, hoặc các khoản vay vốn với lãi suất ưu đãi. Xây dựng cơ sở hạ tầng khởi nghiệp: tạo ra các không gian làm việc chia sẻ, trung tâm khởi nghiệp và cung cấp truy cập vào các thiết bị, công nghệ cần thiết cho việc khởi nghiệp.

Thứ ba, xây dựng mạng lưới và hỗ trợ từ các nguồn lực: tạo ra một mạng lưới kết nối và hỗ trợ cho các thanh niên khởi nghiệp, bao gồm các doanh nhân thành công, chuyên gia và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp. Khuyến khích tham gia xã hội: gồm tổ chức các hoạt động xã hội và tình nguyện để khuyến khích thanh niên tham gia và đóng góp vào cộng đồng.

Thứ tư, đào tạo và phát triển kỹ năng số: cung cấp các chương trình đào tạo và huấn luyện về kỹ năng số cho thanh niên, bao gồm kỹ năng công nghệ thông tin, lập trình, thiết kế đồ họa và quản lý dữ liệu. Điều này giúp họ thích ứng với môi trường làm việc mới và tận dụng các công cụ số hiện đại. Xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và mạng lưới internet rộng rãi, đặc biệt là tại các vùng nông thôn và miền núi, để tạo điều kiện cho thanh niên tiếp cận thông tin, giáo dục và cơ hội nghề nghiệp. Bằng cách thực hiện những biện pháp này và tạo ra một môi trường thuận lợi cho thanh niên, tỉnh Bắc Giang có thể phát huy và tận dụng tốt nguồn lực thanh niên để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

3. Kết luận

Để phát huy nguồn lực thanh niên trong cuộc cách mạng 4.0, đòi hỏi cần có sự kết hợp giữa sáng tạo, kỹ năng công nghệ, khởi nghiệp, giáo dục và tham gia xã hội. Chính những yếu tố này cùng nhau tạo ra một môi trường phát triển tích cực cho thanh niên và đóng góp vào sự tiến bộ của xã hội. Bên cạnh đó, cần có sự vào cuộc đồng bộ giữa các cấp chính quyền tỉnh Bắc Giang để tạo ra một môi trường thuận lợi cho thanh niên phát huy vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

 

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Chính phủ (2021), Quyết định số 1331/QĐ-TTg ngày 24/07/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021-2030, Hà Nội.
2. Chính phủ (2016), Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”, Hà Nội.
3. Chính phủ (2011), Quyết định số 2474/QĐ-TTg ngày 30/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011-2020, Hà Nội.
4. Chính phủ (2017), Quyết định số 1665/QĐ-TTg ngày 30/10/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025”, Bắc Giang.
5. UBND tỉnh Bắc Giang (2024), Báo cáo số 14/BC-UBND ngày 25/03/2024 của UBND tỉnh Bắc Giang về tình hình kinh tế - xã hội tháng 3 và Quý I; nhiệm vụ chủ yếu tháng 4 và quý II năm 2024.
6. UBND tỉnh Bắc Giang (2023), Quyết định số 1908/QĐ-UBND ngày 06/12/2023 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt đề án đào tạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ chuyển đổi số của tỉnh Bắc Giang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

 

Facilitating and taking advantage of the youth

in Bac Giang Province’s digital transformation process

Ph.D Ha Van Sy

Trade Union University

Abstract:

The youth in Bac Giang province have a lot of creative and innovative potential, and they play an important role in creating solutions for local socio-economic growth. To facilitate and fully take advantage of this resource, it is necessary to create an environment that supports and encourages the youth to actively participate in digitalization activities. It is important to invest in education and training in information technology and digital skills and create opportunities for young people to engage in innovative projects and activities. This paper analyzed the role and the current development of the youth and proposed effective solutions for facilitating the youth resource in Bac Giang Province’s digital transformation process.

Keywords: human resources, youth resource, th youth, digital transformation, Bac Giang province.

Nguồn: Tạp chí công thương

• TKV: Thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực khoáng sản, hóa chất, điện lực
• Tác động của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới tới chuyển đổi số ở Việt Nam và một số hàm ý chính sách

• phản hồi

• cùng chuyên mục