Nước yến TH 39% sử dụng logo FDA liệu có hợp pháp?

(CHG) Trong những năm gần đây, nước yến sào trở thành dòng sản phẩm bổ dưỡng phổ biến được người tiêu dùng ưa chuộng. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển của thị trường yến sào là không ít dấu hiệu gian dối, mập mờ trong công bố thành phần, công bố chất lượng sản phẩm và việc sử dụng logo và các chứng nhận một cách “vô tội vạ”, không minh bạch của nhiều doanh nghiệp. Điển hình như việc người dân nghi ngờ Công ty TNHH Tùng Lâm với sản phẩm nước yến sào mang thương hiệu TH sử dụng logo FDA khi chưa được sự cho phép của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ.

• Yến sào Nguyễn Thúy, con số "ma" điểm tô đẹp cho giá trị sản phẩm?
• Thế giới yến sào Nguyễn Thúy quảng cáo rầm rộ, chất lượng mập mờ, người tiêu dùng hoang mang

Sản phẩm nước yến đóng hũ 150 ml mang thương hiệu TH trên nhãn ghi "Tổ yến thiên nhiên Khánh Hòa", có thành phần 39% nước yến sào và thể hiện logo FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ).

Công ty Tùng Lâm lý giải về việc ghi nhãn “nước yến 39%”?
Thời gian qua, Tạp chí điện tử Kỹ thuật Chống hàng giả và Gian lận thương mại (CHG) đăng tải bài viết “Khi doanh nghiệp kiếm tiền từ sự dối trá”, thông tin tới người tiêu dùng về việc một số đơn vị sản xuất, kinh doanh yến hũ chưng ăn liền có dấu hiệu quảng cáo sai sự thật về thành phần yến ghi trên nhãn hàng hóa.

Công ty TNHH Sản xuất thực phẩm Tùng Lâm.

Cùng với đó, Tạp chí CHG đã gửi Công văn tới Công ty TNHH sản xuất thực phẩm Tùng Lâm (Công ty Tùng Lâm, đơn vị sở hữu thương hiệu nước yến hũ TH) với nội dung: Người tiêu dùng thông tin về sản phẩm yến hũ “Nước yến sào TH Nest Đông trùng, thể tích thực 150 ml, trên nhãn có ghi tổ yến thiên nhiên Khánh Hòa 39% nước yến sào và logo FDA... có dấu hiệu lừa dối người tiêu dùng trong việc công bố thành phần yến trên nhãn; sử dụng logo FDA khi chưa được sự đồng ý của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ...”.

Công văn số 76 của Công ty Tùng Lâm phúc đáp trả lời với Tạp chí CHG.

Ngày 10/5/2025, Công ty Tùng Lâm có công văn gửi Tạp chí CHG. Trong Công văn, doanh nghiệp này khẳng định việc ghi “Nước yến sào 39% ghi trên nhãn sản phẩm là “hoàn toàn phù hợp” vì “tỷ lệ nước yến sào 39% được xác định là nước và yến thô thành dung dịch yến”.
Cách lý giải này của doanh nghiệp liệu có khiến người tiêu dùng hài lòng? Bởi, theo Luật An toàn thực phẩm năm 2010, cũng như các quy định tại Thông tư 29/2020/TT-BYT về ghi nhãn thực phẩm, nội dung ghi thành phần sản phẩm phải rõ ràng, trung thực, không gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng về bản chất, thành phần hoặc giá trị sử dụng của sản phẩm.
Theo đó, nếu sản phẩm ghi “nước yến sào 39%” mà không có giải nghĩa cụ thể của cụm từ trên, cũng như không thể hiện bảng thành phần dinh dưỡng, giá trị dinh dưỡng trên nhãn sản phẩm sẽ khiến người tiêu dùng nhầm tưởng sản phẩm trên chứa 39% là yến sào, còn lại là các thành phần khác như đường phèn, nước tinh khiết, chất bảo quản... 
Logo FDA trên nhãn hàng hóa?
Trong Công văn phản hồi Tạp chí CHG, Công ty Tùng Lâm cho biết: đã thuê đơn vị tư vấn làm hồ sơ đề nghị Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp chứng nhận cho quy trình sản xuất yến hũ và đã được “FDA chấp nhận theo đúng quy định”. Trên cơ sở đó, công ty cho rằng việc sử dụng logo FDA (có ghi số đăng ký 18200851800) là “hoàn toàn phù hợp”.

Trên nhãn sản phẩm nước yến 39% mang thương hiệu TH sử dụng logo FDA?

Liệu khẳng định này của doanh nghiệp có đang sai lệch với quy định của FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ)?
Thực tế, FDA không cấp phép hay chứng nhận sản phẩm như các tổ chức chứng nhận quốc tế khác. Đối với thực phẩm đóng gói xuất khẩu sang Hoa Kỳ, doanh nghiệp chỉ cần đăng ký cơ sở sản xuất theo quy trình "Đăng ký cơ sở thực phẩm" (FFR- Food Facility Registration), đây không phải là chứng nhận sản phẩm đạt chuẩn FDA, càng không cho phép doanh nghiệp sử dụng logo FDA trên bao bì sản phẩm.
Trên website chính thức của FDA, tổ chức này cũng nhiều lần khẳng định: FDA không sở hữu hoặc phát hành bất kỳ logo nào để doanh nghiệp sử dụng. Mọi hành vi sử dụng logo của FDA trên bao bì đều gây hiểu nhầm, có thể bị xem là hành vi quảng cáo gian dối và vi phạm quy định thương mại quốc tế.
Trong trường hợp này, dù Công ty Tùng Lâm được phía FDA tiếp nhận hồ sơ đăng ký, thế nhưng, không đồng nghĩa với việc được phía FDA cho phép sử dụng logo trên bao bì nước yến TH. 

Luật sư Nguyễn Trí Thắng, giám đốc Công ty Luật TNHH Nam Hà.

Theo luật sư Nguyễn Trí Thắng, giám đốc Công ty Luật TNHH Nam Hà và Cộng sự, về việc quy định về in logo FDA lên bao bì sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ: “Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) không cấp chứng nhận chung cho sản phẩm mà chỉ đăng ký cơ sở sản xuất và chấp thuận từng loại sản phẩm theo quy định hiện hành. Vì vậy, việc in logo FDA trên bao bì sản phẩm có thể vi phạm quy định của FDA và gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, FDA không có logo chính thức để cấp cho doanh nghiệp sử dụng trên bao bì. Đồng thời,  FDA không cho phép in bất kỳ logo nào có chữ “FDA Approved” (đã được FDA chấp thuận) vì điều này có thể khiến người tiêu dùng hiểu lầm rằng FDA đã kiểm định và phê duyệt sản phẩm (trong khi FDA chỉ quản lý và giám sát)”.
Trường hợp doanh nghiệp muốn đề cập đến FDA có thể sử dụng các cụm từ phù hợp để tránh vi phạm, chẳng hạn: “Manufactured in an FDA-registered facility” (Sản xuất tại cơ sở đã đăng ký với FDA); “Complies with FDA regulations” (Tuân thủ quy định của FDA) và không được phép in “FDA Listed” (Nếu là thiết bị y tế đã được FDA liệt kê); “FDA Approved” (FDA đã phê duyệt); Cũng như bất kỳ hình ảnh logo nào giống như biểu tượng chính thức của FDA”
Bên cạnh đó, Luật sư Nguyễn Trí Thắng cũng cho rằng: “Doanh nghiệp nên tham khảo trực tiếp quy định từ FDA hoặc nhờ luật sư chuyên về xuất nhập khẩu tại Mỹ kiểm tra nội dung bao bì trước khi in; Nếu cần thể hiện sự tuân thủ FDA, hãy sử dụng các cụm từ đúng thay vì in logo không hợp lệ; Đối với một số ngành như thiết bị y tế, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, doanh nghiệp có thể đăng ký cơ sở với FDA và sử dụng câu mô tả phù hợp”.
Hàm lượng đạm/protein 0,193/100g là phù hợp (?)
Cũng trong Công văn gửi Tạp chí CHG, Công ty Tùng Lâm thừa nhận rằng hàm lượng đạm/ protein trong sản phẩm chỉ là 0,193g/100g, và cho rằng kết quả này là “phù hợp với thành phần nguyên liệu”.

Kết quả kiểm nghiệm đối chứng của Quỹ Chống hàng giả chỉ ra rằng sản phẩm nước yến 39% mang thương hiệu TH có hàm lượng đạm/ protein 0.193 g/100g.

Việc hàm lượng protein chỉ đạt 0,193g/100g, tương đương với các sản phẩm nước yến pha hương liệu, điều đó khó tránh khỏi việc người tiêu dùng thắc mắc: phải chăng yến thật gần như không tồn tại trong thành phần, hoặc chỉ ở dạng cực kỳ vi lượng?
Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng thắc mắc về cụm từ ghi trên nhãn của sản phẩm "Tổ yến thiên nhiên Khánh Hòa" có thực sự "thiên nhiên"? 

Trên nền tẳng mạng xã hội TikTok, sản phẩm nước yến 150 ml mang thương hiệu TH, trên nhãn có ghi "Tổ yến thiên nhiên Khánh Hòa" có giá bán (tính cả khuyến mại) chỉ gần 15 nghìn đồng trở lên (!)

Theo bà N.T.L, giám đốc một công ty sản nuôi yến: "Tổ yến thiên nhiên (hay còn gọi là yến đảo) là tổ yến được chim yến làm tổ trong những hang động hoặc vách đá tự nhiên trên đảo, chứ không phải nuôi trồng trong nhà. Tổ yến tự nhiên thường có màu cam nhạt đến cam đạm và có mùi tanh đặc trưng của biển. Việc khai thác tổ yến tự nhiên khó khăn và thường rất nguy hiểm, do đó giá thành thường cao hơn so với yến nuôi".
Hàng loạt câu hỏi của người tiêu dùng đang chờ phía Công ty Tùng Lâm giải đáp. Bên cạnh đó cũng không ít ý kiến của người tiêu dùng cho rằng: đơn vị này nên công khai hồ sơ tự công bố sản phẩm nước yến hũ 39% nhằm trấn an dư luận.
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 khẳng định: mọi tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa phải công khai, minh bạch thông tin về sản phẩm, không được gây hiểu nhầm về số lượng, chất lượng, thành phần cấu tạo. Cùng với đó, quyền của người tiêu dùng là được tiếp cận những thông tin nói trên.
Dẫu biết, trong Công văn trả lời Tạp chí CHG, Công ty Tùng Lâm nhận thức rất rõ về vai trò, trách nhiệm của mình: “Trong kỷ nguyên vươn mình, thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trên quan điểm phát triển kinh tế tư nhân bền vững; hệ thống chính trị tạo mọi điều kiện để kinh tế tư nhân phát triển minh bạch, sản phẩm của Công ty chúng tôi cam kết tuân thủ các quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn cho người sử dụng".
Đồng thời cho rằng: "Tạp chí Điện tử kỹ thuật Chống hàng giả và Gian lận thương mại có thông tin chính xác tránh ảnh hưởng đến doanh nghiệp”.
Dẫu biết, Nghị quyết 68/NQ-TW của Bộ Chính trị nhằm thúc đẩy và phát triển kinh tế tư nhân và các cơ quan báo chí phải trở thành lực đẩy thể chế cho kinh tế tư nhân, đồng thời đồng hành cùng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tuy nhiên, tại cuộc họp về Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả... tổ chức ngày 14/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng cho rằng: các cơ quan báo chí phải phát huy vai trò “tai mắt nhân dân”, thông tin kịp thời sai phạm, đồng thời tuyên truyền để người dân cảnh giác, từ chối tiêu dùng hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc.
Trong bối cảnh Chính phủ đang mở cao điểm truy quét hàng giả, hàng kém chất lượng từ 15/5 – 15/6/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, việc kiểm tra, hậu kiểm đối với sản phẩm nước yến mang thương hiệu TH là vô cùng cần thiết. Các cơ quan chức năng cần khẩn trương thẩm tra xác minh, kiểm tra, xử lý đơn vị (nếu có sai phạm) nhằm bảo vệ sự lành mạnh của thị trường, quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, cũng như bảo vệ chính Công ty Tùng Lâm (nếu đơn vị này sản xuất, kinh doanh chân chính).

Trụ sở UBND xã Xuân Thới Sơn. Ngày 26/5, phóng viên của Tạp chí CHG đã tới UBND xã Xuân Thới Sơn để trao đổi thông tin liên quan đến công ty Tùng Lâm, tiếp phóng viên tại phòng chủ tịch UBND xã là một người đàn ông mặc áo trắng, trung niên. Lấy làm lạ, sau khi yêu cầu phóng viên giới thiệu tên tuổi, chức vụ, cũng như cung cấp những giấy tờ: giấy giới thiệu và các giấy tờ liên quan khác (phóng viên đã cung cấp đầy đủ, theo đúng luật báo chí), thế nhưng, khi phóng viên đề nghị được biết họ và tên, chức vụ (để tiện trao đổi thông tin), thì người đàn ông trên không những "giấu nhẹm", mà người này còn cho rằng: “Tạp chí điện tử chỉ là một tạp chí thôi, chứ không phải là báo chí chính thống” (?) Người đàn ông trung niên áo trắng ngồi trong phòng của chủ tịch UBND xã Xuân Thới Sơn. Bên cạnh đó người này cũng khẳng định: “Mình đã được tập huấn về báo chí”, “Sẽ gọi cho lãnh đạo trung tâm báo chí thành phố” (!) Trao đổi với một người được cho là cán bộ của xã, phóng viên được biết: người đàn ông này tên Tú, chính là Chủ tịch UBND xã Xuân Thới Sơn.

 

• phản hồi

• cùng chuyên mục