Đừng để mỹ phẩm “chống tia UVC” thành biểu tượng của mỹ phẩm “chống khoa học”

(CHG) Người tiêu dùng xôn xao về sản phẩm Kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White do và Kem chống nắng Sunscreen Cao Ngân Beauty đều do Công ty Cổ phần dược phẩm Trung ương Queen Diamond Diophaco sản xuất có chức năng chống được tia UVC. Đây là bước đột phá trong nghành sản xuất mỹ phẩm, hay thực chất sản phẩm trên đang chống lại những kiến thức cơ bản của khoa học?

• Khăn giấy cao cấp Top Gia có đang coi thường quy định của pháp luật?
• Nước yến TH 39% sử dụng logo FDA liệu có hợp pháp?
• Yến sào Nguyễn Thúy, con số "ma" điểm tô đẹp cho giá trị sản phẩm?

Kem chống nắng dành cho người ngoài hành tinh?

Trong thời đại mà mỹ phẩm không chỉ đơn thuần là sản phẩm chăm sóc da mà còn trở thành "vũ khí" quảng bá, tô vẽ hình ảnh cá nhân trên mạng xã hội, việc các nhãn hàng “nổ” về thành phần, công dụng không còn là chuyện hiếm. Tuy nhiên, khi sự “nổ” đó vượt ngưỡng cho phép, xâm phạm đến sự hiểu biết khoa học cơ bản, đánh lừa người tiêu dùng và có dấu hiệu gian dối trong công bố thành phần, thì điều đó không thể xem nhẹ.
Trong những sản phẩm đang bị đặt nhiều dấu hỏi hiện nay là kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White SPF60+/PA++++ (do Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Trung ương Queen Diamond Diophaco sản xuất và được phân phối bởi Công ty TNHH Công nghệ Qcmax Sinofrance) và sản phẩm kem chống nắng Sunscreen Cao Ngân Beauty (do Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Trung ương Queen Diamond Diophaco sản xuất). Trên bao bì hai sản phẩm kem chống nắng này xuất hiện những cụm từ như “Chống tia UVA, UVB và cả UVC”.
Những thông tin này khiến giới chuyên gia và người tiêu dùng không khỏi nghi ngờ: liệu sản phẩm này đang thực sự đem lại hiệu quả như quảng bá, hay chỉ là chiêu trò đánh tráo khái niệm để dẫn dắt tâm lý đám đông?

Sản phẩm kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White SPF60+/PA++++ và sản phẩm sản phẩm kem chống nắng Sunscreen Cao Ngân Beauty có chỉ số UVC (do Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Trung ương Queen Diamond Diophaco sản xuất).

Trong đó, nhà sản xuất mạnh dạn khẳng định sản phẩm có khả năng “chống tia UVC”. Nghe thì có vẻ “xịn sò” hơn cả các loại kem chống nắng thông thường vốn chỉ chống được UVA và UVB, nhưng đây lại là một tuyên bố vi phạm kiến thức khoa học cơ bản.
Tia UVC là loại tia cực tím có bước sóng ngắn nhất trong ba loại tia UV (100 - 280nm), có khả năng hủy hoại DNA, giết chết tế bào sống, chính vì thế, tia này cực kỳ nguy hiểm. Tuy nhiên, trong điều kiện tự nhiên, tia UVC không bao giờ tới được mặt đất bởi tầng ozone trong khí quyển hấp thụ 100% tia này.
Theo bà Nguyễn Thị Mai Hương, chuyên gia về hóa mỹ phẩm, khẳng định: “Người bình thường không bao giờ tiếp xúc với tia UVC từ ánh nắng mặt trời. Việc quảng bá sản phẩm có thể chống lại tia UVC là sai lệch bản chất khoa học và không cần thiết.”
Do đó, việc in cụm từ “chống tia UVC” trên nhãn sản phẩm không chỉ thừa thãi về công năng, mà còn có thể gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng, khiến họ tin rằng sản phẩm có tính năng vượt trội hơn thực tế, một hành vi có dấu hiệu vi phạm Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Thông tư 06/2011/TT-BYT về quản lý mỹ phẩm.
Thành phần NMN đứng thứ hai, khoa học hay chiêu trò?
Một điều gây tranh cãi chính là việc Kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White SPF60+/PA++++ công bố NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đứng thứ hai trong bảng thành phần. Đối với giới chuyên gia, đây là một nghi vấn lớn về tính chân thực trong công bố.
NMN là hoạt chất nổi tiếng trong lĩnh vực chống lão hóa tế bào, thường dùng trong thực phẩm chức năng nội sinh. Tuy nhiên, trong mỹ phẩm bôi ngoài da, NMN hầu như không phổ biến bởi một số yếu tố như: Không bền vững trong môi trường nước, ánh sáng và không khí; Hấp thụ qua da cực kỳ kém; Chi phí nguyên liệu rất cao (dao động từ 20 đến 30 triệu đồng/kg, tùy chất lượng).

Sản phẩm kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White SPF60+/PA++++ được một hot Tiktoker có tên Nhung Hý bán trên nền tảng mạng xã hội.

Nếu NMN thực sự đứng thứ hai trong bảng thành phần (chỉ sau nước), sản phẩm có thể chứa khoảng 2-5% NMN. Với dung tích 50ml, tức là cần từ 1 đến 2,5g NMN. Chỉ tính riêng chi phí NMN, giá thành nguyên liệu cho mỗi tuýp kem chống nắng sẽ dao động từ 50.000 đến 90.000 đồng.
Trong khi đó, giá bán lẻ của sản phẩm trên thị trường chỉ khoảng 89.000 đồng (chưa tính đến các chi phí sản xuất, bao bì, vận hành, phân phối, lợi nhuận...).
Điều này đặt ra một nghi vấn nghiêm trọng: hoặc là doanh nghiệp đang lỗ vốn để “làm từ thiện”, hoặc có dấu hiệu gian dối về bảng thành phần nhằm đánh lừa lòng tin của người tiêu dùng. Mà như cư dân mạng ví von, “phương án thứ hai có vẻ khả thi hơn”.

Sản phẩm kem chống nắng Sunscreen Cao Ngân Beauty đã và đang khuấy đảo nền tảng mạng xã hội Tiktok thời gian qua.

Màng lọc chống nắng “ẩn mình” cuối bảng thành phần
Một điểm bất thường khác trong hai sản phẩm nói trên là các màng lọc chống nắng chính của sản phẩm lại xuất hiện ở cuối bảng thành phần, bao gồm: Ethylhexyl Methoxycinnamate (Octinoxate); Diethylamino Hydroxybenzoyl Hexyl Benzoate (Uvinul A Plus) (hai hoạt chất...) và chất Zinc Oxide và Titanium Dioxide
Theo Thông tư 06/2011/TT-BYT, bảng thành phần mỹ phẩm phải được ghi theo thứ tự nồng độ giảm dần. Việc các chất này nằm ở cuối bảng chứng tỏ nồng độ rất thấp, không đủ để đạt hiệu quả chống nắng cao như quảng cáo SPF 60+, PA++++ và SPF 50/PA+++.
Theo Tổ chức FDA Hoa Kỳ, để đạt chỉ số SPF 30 trở lên, hàm lượng Octinoxate hoặc Zinc Oxide cần đạt từ 4 - 7,5% tùy loại. Nếu các chất này nằm gần cuối bảng thành phần, khó có thể đạt được mức chống nắng như cam kết.
Vậy, chỉ số SPF60+/PA++++ và SPF50+/PA+++ in trên bao bì có căn cứ từ kiểm nghiệm độc lập, hay chỉ là tự công bố để hấp dẫn thị trường?
Nếu là tự công bố mà không qua thử nghiệm, thì đây là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng.
Dấu hiệu vi phạm pháp luật về ghi nhãn và quảng cáo mỹ phẩm
Theo các quy định pháp lý hiện hành: Thông tư 06/2011/TT-BYT quy định thành phần phải ghi theo thứ tự nồng độ giảm dần; Luật Quảng cáo 2012 nghiêm cấm hành vi quảng cáo sai sự thật về công dụng, thành phần sản phẩm; Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 cấm hành vi cung cấp thông tin không đầy đủ, gây hiểu lầm về bản chất sản phẩm.
Việc ghi “chống tia UVC”, đưa NMN lên vị trí thứ hai và tuyên bố chỉ số SPF60+ nếu không qua kiểm nghiệm đáng tin cậy là vi phạm nhiều điều khoản trong các văn bản trên.
Hơn nữa, theo phản ánh từ người tiêu dùng và giới phân tích mỹ phẩm, không có bản công bố sản phẩm nào ghi rõ tỷ lệ NMN, cũng như không có tài liệu khoa học uy tín nào chứng minh NMN có hiệu quả chống nắng khi bôi ngoài da.
Việc quảng bá sai sự thật không chỉ lừa dối người tiêu dùng, mà còn đe dọa đến sức khỏe người dùng nếu họ tin tưởng chỉ số chống nắng cao và phơi mình dưới nắng gắt, trong khi sản phẩm không đủ màng lọc để bảo vệ da khỏi UVA và UVB.
Không chỉ là rủi ro cá nhân, nếu các sản phẩm như thế này tràn lan trên thị trường, nó còn làm xói mòn niềm tin vào các thương hiệu nội địa, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền sản xuất mỹ phẩm chân chính tại Việt Nam.
Đừng để mỹ phẩm “chống tia UVC” thành biểu tượng của mỹ phẩm “chống khoa học”
Kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White đang trở thành một trường hợp điển hình về cách mỹ phẩm nội địa sử dụng ngôn ngữ marketing để đánh lừa cảm xúc, bất chấp cơ sở khoa học.
Việc sản phẩm kem chống nắng NMN Glutathione Elastin White SPF60+/PA++++ đưa NMN (hoạt chất đắt đỏ) lên vị trí cao trong bảng thành phần mà không có cơ sở kiểm nghiệm, cùng với tuyên bố (đối với cả hai sản phẩm nói trên) có công dụng "chống tia UVC" (một thứ không tồn tại trong môi trường sống của con người) đang làm méo mó thị trường, đe dọa sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng.
Đã đến lúc các cơ quan quản lý cần vào cuộc, kiểm tra lại việc ghi nhãn, công bố sản phẩm, thành phần thực tế, cũng như hiệu quả chống nắng của sản phẩm này. Nếu phát hiện có hành vi gian dối, vi phạm pháp luật, cần xử lý nghiêm minh theo quy định để ngăn chặn nạn “mỹ phẩm ảo tưởng sức mạnh” đang nở rộ trên thị trường hiện nay.

• phản hồi

• cùng chuyên mục